ភូមិអ្នកនិពន្ធ សូមលើកយកស្នាដៃរបស់លោក ហេរ៉ូឌូស  គឺជា​អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ជនជាតិ​ក្រិ​ក ដែល​រស់នៅ​ក្នុងសតវត្ស​ទី​ប្រាំ ​មុន​គ្រិស្តសករាជ ។ គាត់ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា បិតានៃប្រវត្តិសាស្ត្រពិភពលោក។

នៅពេលនោះ មានមនុស្សតិចណាស់ដែលចាប់អារម្មណ៍លើការកត់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រ លើកលែងតែការបំផ្លើសសមិទ្ធិផលដ៏រុងរឿងជាមួយនឹងសិលាចារឹកនៅលើស្តូបអនុស្សាវរីយ៍។ នៅក្រិកគេសំគាល់ថា លោក ហេរ៉ូឌូសគឺជាបុរសម្នាក់ដែលស្រលាញ់ការសរសេរយ៉ាងល្អិតល្អន់ និងលម្អិត។ គាត់​ត្រូវ​ពឹង​លើ​ការ​សង្កេត​ផ្ទាល់​ខ្លួន រឿងព្រេង និង​ដំណើរ​រឿង​របស់​មនុស្ស​ដែល​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ព្រឹត្តិការណ៍​ដែល​គាត់​ចង់​កត់ត្រាហើយអាចនិយាយបានថា គ្មានអ្នកណាម្នាក់យល់អារម្មណ៍ផ្ទាល់ដែលលោកខិតខំធ្វើនៅពេលនោះទេ។

ដើម្បីប្រមូលព័ត៌មានគ្រប់ទិដ្ឋភាពនៃសង្គមមនុស្ស លោកហេរ៉ូឌូស ត្រូវធ្វើដំណើរច្រើនកន្លែងប្រកបដោយការសង្កេតដោយចិត្តទុកដាក់បំផុត។ លោកបានធំធាត់នៅក្នុងទីក្រុងអាណានិគមក្រិក Halicarnassus (ឥឡូវជាទីក្រុង Bodrum ភាគខាងត្បូង Türkiye) ហើយបានធ្វើដំណើរយ៉ាងទូលំទូលាយនៅក្នុងប្រទេសក្រិក។ គាត់បានធ្វើដំណើរទៅភាគខាងជើងរហូតដល់សមុទ្រខ្មៅ និង Scythia (តំបន់មួយនៅអឺរ៉ាស៊ី) ដែលឥឡូវជាអ៊ុយក្រែន បន្ទាប់មកភាគខាងត្បូងទៅអេហ្ស៊ីបខាងលើ។ គាត់បានធ្វើដំណើរទៅទិសខាងកើត ជាក់ស្តែងទៅបាប៊ីឡូន ហើយនៅទីបំផុតប្រហែលជាបានតាំងទីលំនៅនៅភាគខាងលិចក្នុងអាណានិគមក្រិក សព្វថ្ងៃនេះ នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលី។ មិនថាគាត់ទៅទីណាទេ គាត់សង្កេត និងសួរសំណួរដើម្បីប្រមូលព័ត៌មានពីអ្នកដែលគាត់ចាត់ទុកថាជាប្រភពព័ត៌មានដែលអាចទុកចិត្តបំផុត។

ឈ្មោះរបស់លោកត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់យ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងការងារ ប្រវត្តិសាស្រ្ត (Historiai) – “ការប្រមូលផ្ដុំនៃការស្រាវជ្រាវអំពីប្រវត្តិសាស្រ្ត វប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ ធម្មជាតិ អាកាសធាតុ សណ្ឋានដី ដែលអ្នកនិពន្ធបានសិក្សាអំពី” ក៏ដូចជាបុព្វហេតុ និងការវិវឌ្ឍន៍នៃសង្គ្រាមក្រិក-ពែរ្ស នៅដើមសតវត្សរ៍ទី៥
មុនគ.ស”។

លោក ហេរ៉ូឌូស ត្រូវ​បាន​គេ​ចាត់​ទុក​ជា​ស្នាដៃ​គ្រឹះ​នៃ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ក្នុង​អក្សរសិល្ប៍​លោកខាងលិច។ ចងក្រងនៅឆ្នាំ ៤៤០ មុនគ.ស ក្នុងគ្រាមភាសា Ionian នៃភាសាក្រិកបុរាណ Historiai បម្រើជាកំណត់ត្រានៃទំនៀមទម្លាប់បុរាណ នយោបាយ ភូមិសាស្ត្រ និងជម្លោះរវាងវប្បធម៌ដែលមានវត្តមាននៅអាស៊ី អាហ្វ្រិកខាងជើង និងក្រិក។ ទោះបីជាមិនមានគោលបំណងទាំងស្រុងក៏ដោយ ក៏វានៅតែជាប្រភពដ៏សំខាន់បំផុតមួយរបស់លោកខាងលិចអំពីព្រឹត្តិការណ៍សហសម័យ។

អ្នកអាននឹងឃើញនៅក្នុងការងារនិទានរឿងដ៏ពិសេសរបស់អ្នកនិពន្ធ បានធ្វើដំណើរទៅកន្លែងជាច្រើន ប្រមូលឯកសារតាមរយៈអ្វីដែលគាត់បានឮ តាមរយៈការសង្កេតផ្ទាល់… ដូច្នេះហើយ របៀបសរសេររបស់គាត់គឺលម្អិត, ល្អិតល្អន់, ប្រយ័ត្នប្រយែង – តែងតែអមដោយឃ្លា៖ “រាយការណ៍ដោយ ទៅប្រភពពីរដូចខាងក្រោម”, “យោងទៅតាមរឿងដែលខ្ញុំមាន”, “ដូចបានប្រាប់”; ឬជាមួយបញ្ហាដូចគ្នា គាត់នឹងផ្តល់កំណែផ្សេងៗគ្នា វិភាគ និងផ្តល់យោបល់របស់គាត់ ឧទាហរណ៍៖ «តែខ្ញុំមិនជឿអ្វីដែលគេនិយាយ»…; “ហើយ​ខ្ញុំ​ក៏​បាន​ឮ​រឿង​ផ្សេង​ទៀត…”, “មនុស្ស​ម្នាក់ៗ​អាច​ជ្រើសរើស​វិធី​ដែល​ពួកគេ​រក​ឃើញ​ថា ​គួរ​ឲ្យ​
ទុក​ចិត្ត​ជាងគេ ។

ក្រៅពីជាប្រវត្តិសាស្ត្រ ការសិក្សាអំពីវប្បធម៌ ទំនៀមទម្លាប់ និងភូមិសាស្ត្រ ក៏អាចត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជារឿងគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ និងទាក់ទាញផងដែរ។ នៅក្នុងការងារនេះ អ្នកដែលចូលចិត្តប្រលោមលោកបែបប្រវត្តិសាស្ត្រ រឿងនិទាន និងរឿងប្រលោមលោកអាចស្វែងរកតួអង្គ និងរឿងដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍។

អ្នកនិពន្ធសម័យទំនើបបាននិយាយថា ទឹកខ្មៅរបស់លោក បានក្លាយទៅជាមេរៀនប្រវត្តិសាស្រ្ត និងភូមិវិទ្យាក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។ គេស្គាល់ថា លោកជា​នរវិទ្យា ភូមិសាស្ត្រ ទ្រឹស្ដី ទស្សនវិជ្ជា វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ និង​សោកនាដកម្ម»។ ក្នុងអំឡុងពេលពិសេសមួយនៃប្រវត្តិសាស្រ្តពិភពលោក ហេរ៉ូដូទូស បានរក្សាព័ត៌មានអំពីប្រទេសក្រិក អាស៊ីខាងលិច និងអេហ្ស៊ីប ដែលលោកបានដឹង និងបានឃើញតាមរយៈ “ប្រវត្តិសាស្រ្ត” នេះ៕

កំណត់ត្រារបស់លោក ហេរ៉ូឌូសបិតាអ្នកតក់ត្រាប្រវត្តិសាស្ត្រសកលលោក។

ឈានដល់វ័យ១៨ ឆ្នាំ  កញ្ញាចាន្ទ្រា ធ្លាប់ស្តាប់លឺសារអប់រំម្តងម្កាលពីលោក គ្រូ ឃីម សុខហេង ហើយពាក្យគន្លឹះមួយចំនួនបានដក់ជាប់នៅក្នុងចិត្តរបស់នាង។ សូមបញ្ចាក់ថា លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង គឺជាគ្រូអប់រំបណ្តុះបណ្តាលក្រៅប្រព័ន្ធដល់យុវជនរាប់ម៉ឺននាក់លើផ្នត់គំនិតវិជ្ជាមានជាង ២០ ឆ្នាំ និងជាម្ចាស់សៀវភៅ ប្តូររបៀបគិតជីវិតរុងរឿង។ ចូលដល់អាយុ ២០ ឆ្នាំ កញ្ញាចាន្ទ្រា បានចូលធ្វើការនៅហាងម៉ាស្សាមួយកន្លែងនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ទោះជាកញ្ញាធ្វើការទាំងអារម្មណ៍អស់សង្ឃឹមក្តី ប៉ុន្តែនាងនៅខិតខំស្តាប់វីដេអូលើកទឹកចិត្តផ្សេងៗតាមបណ្តាញសង្គម។

ក្នុងឃ្លីបវីដេអូមួយ លោកគ្រូ ឃីម សុខហេង បានលើកជាសំណួរថា ហេតុអ្វីបានជាយើងមិនធ្វើអ្វីដែលយើងកំពុងធ្វើរាល់ថ្ងៃឱ្យល្អ? ពេលនោះ ក៏ដូចជាបុគ្គលិកម៉ាស្សាទូទៅដែរ នាងមិនមានឆន្ទៈក្នុងការពង្រឹងជំនាញរបស់ខ្លួនឯងនោះទេ ព្រោះកិច្ចចំពោះមុខ គឺខិតខំធ្វើការឱ្យល្អដើម្បីបានប្រាក់ខែខ្ពស់។ ប៉ុន្តែក្រោយពីឆ្លងកាត់ការងារជាច្រើនឆ្នាំទាំងក្នុងប្រទេសនិងក្រៅប្រទេស សំនួរមួយទៀតបានផុសឡើងក្នុងចិត្តរបស់នាងផ្ទាល់… ហេតុអ្វីខ្ញុំមិនធ្វើការរបណ្តើរសន្សំជំនាញបណ្តើរ និងរកឱកាសរៀនបន្ថែម?។ សំណួរនេះហើយដែលជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃរបៀបគិតថ្មី ហើយក្តីស្រមៃទី២ ក៏លេចរូបរាង្គចេញមក នោះគឺចង់” ធ្វើជាគ្រូបណ្តុះបណ្តាលជំនាញម៉ាស្សាដល់យុជវជនខ្មែរនាពេលអនាគត”។

ដើម្បីសម្រេចនូវបំណងនេះ កញ្ញាចាន្ទ្រា បានចំណាយពេលជាច្រើនឆ្នាំ ខិតខំពុះពារបង្វឹកជំនាញម៉ាស្សាពីគ្រូខ្មែរផង ម៉ាឡេស៊ីផង និងគ្រូជាតិថៃផង រហូតដលស្ទាត់ជំនាញ។ ក្រោយពីមានជំនាញសមល្មមហើយ ចាន្ទ្រាបានវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញ។ នៅឆ្នាំ ២០១៨ ហាង បុស្បា ស្ប៉ា និងម៉ាស្សាបុរាណថៃ ដំបូងត្រូវបានបង្កើតឡើង ដែលមានទីតាំងនៅផ្លូវ North Bridge សង្កាត់អូបែកក្អម។ ឆ្នាំបន្ទាប់មកទៀត គាត់បើកហាងម៉ាស្សាសាខាទី២ នៅក្បែរផ្សារទំនើប Aeon II ក្នុងខណ្ឌសែនសុខ។ ប៉ុន្តែសាខាទី២នេះ ត្រូវបានបិទទ្វាទៅវិញ ដោយសារខ្ស័យធន់ក្នុងអំឡុងវត្តមានកូវីដ-១៩ ហើយអាជីវកម្មបន្តជួបវិបត្តិជារហូតមកដល់ចុងឆ្នាំ ២០២៣។

បច្ចុបប្បន្នថៅកែហាង បុស្បា ស្ប៉ា និងម៉ាស្សាបុរាណថៃ បានឈានចូលវ័យ៣០ ឆ្នាំហើយ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសជាមួយ អាម៉ាហ្សាឌៀ អេឌូខេសិន (Amazadia Education) សហគ្រិនស្រ្តី ដែលមានស្វាមីជាជនជាតិថៃរូបនេះ បានត្អូញត្អែរពីការលំបាកក្នុងការដឹកនាំអាជីវកម្ម ដែលមិនសូវមានប្រាក់ចំណេញ។ ការណ៍នេះបានរុញទម្លាក់ទឹកចិត្តមិនឱ្យប្រឹងប្រែងតទៅមុខទៀត ហើយជាញឹកញយ គាត់ចង់បិទហាងចោល ហើយដើររកការងារធ្វើយកប្រាក់ខែជាថ្មីម្តងទៀត។

ក្នុងដំណាក់កាលសេដ្ឋកិច្ចកំពុងថមថយ គ្រប់ទម្រង់នៃអាជីវកម្មទាំងអស់វាអាចដួលរលំ ឬងើបបោះជំហានទៅមុខបាន ដោយសារកម្រិតនៃចំណេះដឹងរបស់ម្ចាស់អាជីវកម្មម្នាក់ៗ។ ជាក់ស្តែងករណី អ្នកស្រីគុយ ចាន្ទ្រា ស្ទើរតែបោះបង់ចោលអាជីវកម្ម និងក្តីស្រមៃធ្វើជាគ្រូបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈម៉ាស្សា ដែលខ្លួនខំចិញ្ចឹមទុកក្នុងចិត្តតាំងនៅវ័យជំទង់។ រយៈពេល ៦ ឆ្នាំនៃដំណើរការសេវាកម្មម៉ាស្សា អ្នកស្រីបានជួបនូវស្ថានភាពលិច អណ្តែតៗ មិនរីកចំរើន និងបានត្រឹមបន្សល់នូវភាពធុញទ្រាន់ក្នុងចិត្តយ៉ាងខ្លាំង។  អ្នកស្រី ចាន្ទ្រា មានអារម្មណ៍ថា ចង់បញ្ឈប់មុខរបរ និងបញ្ចប់ក្តីស្រមៃ ទាំងស្រុងតែម្ដង។

«ជីវិតខ្ញុំប្រៀបដូចជាដើរវង្វេងផ្លូវ ដែលត្រឹមតែដឹងថា ដើរទៅមុខតែមិនដឹងថា ដើរទៅទិសណា។ ខ្ញុំចេះតែជំនាញម៉ាស្សា ប៉ុន្តែការគ្រប់គ្រងខ្ញុំអត់ចេះទេ។ ទីផ្សារក៏អត់ចេះដែរ។ បើកហាងរយៈពេល ៦ឆ្នាំកន្លងមកសន្សំតែភ្ញៀវចាស់ៗប្រាប់តៗគ្នាពីម្នាក់ទៅភ្ញៀវម្នាក់ទៀត។ ប៉ុន្តែវត្តមានកូវីដ ភ្ញៀវក៏លែងសូវមក។ ចឹឹងវាធ្វើឱ្យនាងខ្ញុំប្រឈម នឹងភាពអត់នឿយ ភាពបាក់ទឹកចិត្តចង់បិទហាងតែម្តង។ ពេលខ្លះខ្ញុំគិតថា ខ្ញុំហត់ណាស់ ព្រោះមិនមានជំនាញគ្រប់គ្របបុគ្គលិក ពេលគាត់មានជំនាញបន្តិចក៏ឈប់អស់។»

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកស្រីហាក់មានរាសីល្អឡើងវិញ ចាប់ពីដើមឆ្នាំ ២០២៤។ អ្នកស្រីបានរកឃើញនូវភាពខ្វះខាតរបស់ខ្លួនក្នុងការដំណើរការអាជីវកម្ម នោះគឺកង្វះផ្នត់គំនិតជាសហគ្រិន។ ក្រោយពីអ្នកស្រីបានប្តូររបៀបគិត ក្តីស្រមៃដែលស្លាប់ទៅហើយនោះ ក៏បានចាប់ចាប់កំណើតជាថ្មីឡើងវិញ ក្នុងចក្ខុវិស័យថ្មី ក្រោយពីបានចូលវគ្គសិក្សាខ្លឹមអាជីវកម្មជាមួយ KSH Team ដោយបានរៀននូវវិជ្ជាដឹកនាំ និងដំណើរការអាជីវកម្មជាច្រើនវគ្គ។  នោះគឺក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាលខ្លឹមអាជីវកម្ម រួមមាន៖ របៀបគ្រប់គ្របបុគ្គលិក រៀននិយាយទំនាក់ទំនង ការធ្វើទីផ្សារ ក្បូនលក់សេវាកម្ម និងធ្វើឱ្យអតិថិជននៅទីឆ្ងាយស្គាល់សេវាកម្ម តាមបណ្តាញសង្គម។

ក្នុងបំណងចង់ក្លាយជាសហគ្រិនស្ត្រីពោរពេញដោយសេរីភាពពេលវេលា និងហិរញ្ញវត្ថុនៅពេលអនាគត អ្នកស្រី ចាន្ទ្រាកំពុងតម្រង់ទិសគឺចង់ក្លាយជាគ្រូ និងជាម្ចាស់សាលាបណ្តុះបណ្តាលជំនាញម៉ាស្សា និងស្ប៉ា នៅកម្ពុជាដែលអាចជួយបង្កើតការងារ និងប្រាក់ចំណូលដល់យុុវជន ឬស្រីមេផ្ទះជាច្រើននាក់។ អ្នកស្រីមើលឃើញថា ៥ ឆ្នាំខាងមុខ គាត់អាចបង្វឹកជំនាញ និងចេញវិញ្ញាបនបត្រជូនសិស្សរបស់គាត់ ដើម្បីបញ្ចាក់ពីជំនាញម៉ាស្សាសុខភាព។ ទោះជាយ៉ាងណា មិនមានទិន្នន័យច្បាស់លាស់ត្រូវបានស្រង់ដោយក្រសួងទេសចរណ៍នៅឡើយទេថា តើនៅរាជធានីភ្នំពេញ ឬនៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទាំងមូល មានហាងម៉ាស្សាសរុបចំនួនប៉ុន្មានទីតាំង ហើយបានបិទទ្វារប៉ុន្មាន និងប៉ុន្មានទៀតនៅបន្តដំណើរការមកត្រឹមឆ្នាំ ២០២៤ នេះ។

សហគ្រិនស្ត្រីរូបនេះ មានសុទិដ្ឋិនិយមយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការរីកលូតលាស់ផ្នែកទេសចរណ៍នៅព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។ ហេតុដូចនេះ សេវាកម្មម៉ាស្សាជាចំណេះជំនាញដែលមានទីផ្សារខ្ពស់នៅពេលកំណើនទេសចរមកកម្ពុជាកាន់តែច្រើន។ អ្នកស្រីមានប្រសាសន៍ថា «សម្រាប់ជនបរទេសដែលមកដើរកម្សាន្ត មកវិនិយោគ ឬស្នាក់អចិន្ទ្រៃយ៍នៅស្រុកខ្មែរ គេត្រូវការសេវាម៉ាស្សា ជាការចាំបាច់សម្រាប់ជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ។ ដូច្នេះវាជាឱកាសរកចំណូលដល់បុគ្គលិកម៉ាស្សា ក៏ដូចជាការបង់ពន្ធជូនរដ្ឋតាមរយៈម្ចាស់សេវាកម្មផងដែរ។

អ្នកស្រីចាន្ទ្រា បានពន្យល់ថា វិជ្ជាជីវៈស្ប៉ា និងម៉ាស្សា មានសារសំខាន់ខ្លាំងណាស់សម្រាប់ជីវភាពប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សក្នុងសម័យទំនើបនេះ។ មនុស្សមានការមមាញឹកជាមួយការងារច្រើនម៉ោង ជាពិសេសការអង្គុយធ្វើការយូរក្នុងការិយាយល័យម៉ាស៊ីនត្រជាក់។ ការអង្គុយតែមួយកន្លែងដោយគ្មានសកម្មភាពបញ្ចេញកំលាំងកាយ វាធ្វើឱ្យសរសៃឡើងរឹង ដោយអាការៈស្ពឹកស្រពន់។ នេះហើយជាបញ្ហាចម្បង ដែលឈានដល់ប៉ះពាល់សុខភាព។ មានបុគ្គលខ្លះ អង្គុយធ្វើការយូរពេកខុសទំនង អាចជាជំងឺមួយចាំបាច់ត្រូវព្យាបាល។ ដំុស្រេសអាចកើតមាននៅម្តុំស្មា និងចង្កេះហើយដុំស្រេសនេះ វាអាចរំលាយដោយការម៉ាស្សាសុខភាព។

«ខ្ញុំយល់ថា ម៉ាស្សាសំខាន់ត្រង់ថា វាជួយសម្រួលដល់សុខភាព និងអារម្មណ៍ឱ្យស្រស់ថ្លា ហើយការម៉ាស្សា គឺជំនួយដល់ជីវិតប្រចាំថ្ងៃតែម្តង យើងអង្គុយច្រើនម៉ោង ដាច់ខាតត្រូវម៉ាស្សាប្រចាំសប្តាហ៍ វាជួយឱ្យអតិថិជនស្រួលខ្លួន បំបាត់ស្រេស និងធ្វើឱ្យមានស្មារតីស្រស់ថ្លាឡើងវិញ។»

តាមគោលការណ៍នៅប្រទេសថៃ អ្នកមានជំនាញមធ្យមរៀន និងអនុវត្តជំនាញនេះរយៈពេល ១៥០ម៉ោង ដើម្បីមានសិទ្ធបើកហាងបំរើសេវាម៉ាស្សាដល់
អតិថិជន។ រីឯអ្នកមានជំនាញខ្ពស់ត្រូវរៀននិងអនុវត្តចំនួន៣៥០ ម៉ោង នឹងត្រូវអនុញ្ញាតឱ្យបើកសាលាបណ្តុះបណ្តាលធ្វើជាគ្រូបង្រៀនវិជ្ជាជីវៈនេះបាន។ វិជ្ជាជីវៈនេះ ចំណាយលុយតិចលើការសិក្សា និងងាយស្រួលរកការងារធ្វើ ព្រមទាំងទទួលបានប្រាក់ចំណូលសមរម្យ។

អ្នកស្រី អំពាវនាវ ដល់យុវជន យុវតីខ្មែរ ដែលកំពុងសិក្សានៅតាមមហាវិទ្យាល័យអាចស្វែងរកជំនាញណាមួយសម្រាប់បំនិនជីវិត និងជួយសម្រួលការចំណាយប្រចាំថ្ងៃ។ ពួកគេអាចប្រាក់ចំណូលពីទេសចរបទេស តាមរយៈវិស័យនេះ។ អ្នកស្រីពន្យល់ថា វិស័យនេះ មានសក្តានុពលចូលរួមចំណែកដល់សេដ្ឋកិច្ច តាមរយៈប្រាក់ខែបុគ្គលិក និងចំណូលពន្ធចូលរដ្ឋផងដែរ។ សូម្បីតែការងារបន្ថែមម៉ោងក៏អាចរកចំនូលបានពី៥០០ដុល្លារ ទៅ ៦០០ ដុល្លារក្នុង១ខែ។

ក្នុងរយៈពេលពីនេះទៅ ៥ ឆ្នាំខាងមុខ សាលាបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈម៉ាស្សា ស្បា៉បែបថៃ ឬបែបខ្មែរ និងបែបជប៉ុន គួរមានវត្តមាននៅកម្ពុជា។ ការបណ្តុះបណ្តាល គឺជាការចាំបាច់ណាស់ ខណៈនៅកម្ពុជាមិនទាន់មានសាលាបបង្វឹឹកវិជ្ជាជីវៈផ្នែកម៉ាស្សា និងស្ប៉ានៅឡើយ។ វិជ្ជាម៉ាស្សានៅប្រទេសថៃ ត្រូវបានគេបង្រៀនយ៉ាងទូលំទូលាយតាមទីវត្តអារាម និងតាមសាលាហ្វឹកហ្វឹនវិជ្ជាជីវៈជាច្រើន ដែលចេញវិញ្ញាបណ្ណប័ត្រដោយសាលា និងទទួលស្គាល់ដោយអាជ្ញាធរជំនាញ ខណៈដែលកម្ពុជាពុំទាន់មានសាលាបណ្តុះបណ្តាលស្ដង់ដារនៅឡើយ ។ អ្នកស្រីបានផ្តាំទៅយុវជន ឬអ្នកកំពុងធ្វើការឱ្យគេថា ជំនាញមួយនេះ វាមានប្រយោជន៍ណាស់សម្រាប់ជួយដល់សុខភាពអតិថិជន។ សម្រាប់វិស័យម៉ាស្សា ក្រសួងទេសចរណ៍ មិនទាន់បានជួយជ្រោមជ្រែងច្រើនទេ។ «ខ្ញុំចង់ឃើញមានការជួយជ្រោមជ្រែងបន្ថែមស្ថាប័នរដ្ឋ ក្នុងក្របខណ្ឌគោលនយោបាយផ្នែកសាលាបណ្តុះបណ្តាលលើមុខជំនាញនេះនៅកម្ពុជា»៕

តើអ្នកម្តាយអាស៊ី “ម្តាយខ្លា”ចិញ្ចឹមកូនដូចម្តេច ?

វិធីសាស្រ្តចិញ្ចឹមកូន “ម្តាយខ្លា” បានមកពីសៀវភៅអនុស្សាវរីយ៍ “Battle Hymn of the Tiger Mother” ដោយអាមី ជួ( Amy Chua )សាស្ត្រាចារ្យច្បាប់ស្ត្រីជនជាតិអាមេរិកដើមកំណើតអាស៊ីបង្រៀននៅសាកលវិទ្យាល័យ Yale ។ សៀវភៅដែលបានចេញផ្សាយក្នុងឆ្នាំ ២០១១ បានបង្កឱ្យមានការជជែកវែកញែកជាច្រើនអំពីរចនាប័ទ្មការចិញ្ចឹមកូនរបស់ជនជាតិអាស៊ីទូទៅ ពិសេសរបៀបចិញ្ចឹមកូនរបស់ម្តាយជនជាតិចិន។ នេះ​ជា​អនុស្សាវរីយ៍​អំពី​ដំណើរ​នៃ​ការ​បង្រៀន​កូន​ស្រី​ពីរ​នាក់​របស់​នាង (សូហ្វៀ និង លូ) របស់​អ្នក​ស្រី អាមីជួ។ បច្ចុប្បន្ននេះ កូនស្រីរបស់លោកស្រីជួ ឈ្មោះសូភា(Sophia) បានបញ្ចប់ការសិក្សាពីសាកលវិទ្យាល័យ Harvard ដ៏ល្បីល្បាញ ហើយកំពុងធ្វើការនៅសាលាច្បាប់ Yale ខណៈដែល លូលូ(Lulu) គឺជានិស្សិតប្រវត្តិសាស្រ្តនៅ Harvard ។

ដើម្បីឲ្យកូនៗទទួលបានលទ្ធផលសិក្សាល្អ និងពូកែលេងភ្លេង តាំងពីតូចមក នាងបានបង្កើតការអប់រំយ៉ាងតឹងរ៉ឹងដល់កូនទាំងពីរ ដោយបង្ខំឲ្យពួកគេគោរពច្បាប់គ្រួសារយ៉ាងតឹងរ៉ឹង។ ក្នុង​ចំណោម​នោះ មាន​១០​យ៉ាង​ដែល​នាង​បង្ខំកូនស្រី​មិន​ឱ្យ​ធ្វើ​ផ្ទុយ​នឹង​ឆន្ទៈ​របស់​ពួក​គេ​រួម​មាន៖ មិន​ឱ្យ​ស្នាក់​នៅ​មួយ​យប់​នៅ​កន្លែង​ដែល​មិន​មែន​ជា​ផ្ទះ​របស់​ពួក​គេ ។ ហាមមើលភាពយន្ត; ហាមប្រាមពីការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពក្រៅកម្មវិធីសិក្សានៅសាលា; ហាមលេងហ្គេម និងលេងកុំព្យូទ័រ; កុំត្អូញត្អែរឬខឹងនឹងរឿងហាមឃាត់; មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យជ្រើសរើសសកម្មភាពក្រៅកម្មវិធីសិក្សានៅក្នុងសាលារៀន (ត្រូវតែជ្រើសរើសដោយម្តាយ); រាល់ការប្រឡង និងពិន្ទុប្រឡងត្រូវតែជាកម្រិត A (កម្រិតខ្ពស់បំផុត); លើកលែងតែការអប់រំកាយ និងល្ខោន សមិទ្ធិផលក្នុងមុខវិជ្ជាផ្សេងទៀតត្រូវតែជាកំពូលនៃថ្នាក់។ លើកលែងតែព្យាណូ និងវីយូឡុង គ្មានឧបករណ៍ភ្លេងផ្សេងទៀតត្រូវបានអនុញ្ញាតទេ។

គឺ​ដោយ​សារ​តែ​ការ​តាម​មើល​ទស្សនៈ​នោះ​ទើប​នាងអាមីជួតែង​តែ​ដាក់​សម្ពាធ​លើ​កូន​ក្នុង​ការ​សិក្សា​នៅ​ពេល​ដែល​ការ​អនុវត្ត​របស់​កូន​មិន​បាន​តាម​តម្រូវ​ការ​ដែល​នាង​បាន​កំណត់​នោះ នាង​មិន​ស្ទាក់​ស្ទើរ​ក្នុង​ការ​ស្តី​បន្ទោស និងស្រែក​ជេរ​កូនៗរបស់គាត់ឡើយ។ របៀបដែល “ម្តាយខ្លា”អាមីជួប្រព្រឹត្តជាមួយកូន ៗ របស់នាង គឺស្រដៀងទៅនឹងការចិញ្ចឹមឪពុកម្តាយផ្តាច់ការ- នេះបើយោងទៅតាមចំណាត់ថ្នាក់របស់ Baumrind (១៩៧១) ។ ដូច្នោះហើយ ឪពុកម្តាយព្យាយាមរៀបចំ គ្រប់គ្រង និងវាយតម្លៃកូនរបស់ពួកគេ ដោយផ្អែកលើស្តង់ដារដាច់ខាតរបស់ពួកគេ។ ឪពុកម្តាយតម្រូវឱ្យកូនរបស់ពួកគេគោរព គោរពប្រតិបត្តិ និងដឹងពីឋានានុក្រមរបស់ពួកគេ។ ការផ្លាស់ប្តូរដោយយុត្តិធម៌រវាងឪពុកម្តាយ និងកូនគឺជាបម្រាមនៅក្នុងរចនាប័ទ្មនៃឪពុកម្តាយនេះ។

មិនអាចប្រកែកបានថា ស្ទីលចិញ្ចឹមកូនរបស់ម្តាយជនជាតិចិនដូចជាអាមីបាននាំមកនូវលទ្ធផលសិក្សា និងសមិទ្ធិផលគួរឱ្យកោតសរសើរជាទូទៅសមិទ្ធផលរបស់កូនស្រីទាំងពីរ។ ប៉ុន្តែ​តើ​ការ​ធ្វើ​ជា​អ្នក​សំដែង​ល្អ​មាន​ន័យ​ថា​ក្មេង​ទាំង​នេះ​ពិត​ជា​ស្រឡាញ់​អ្វី​ដែល​ពួក​គេ​កំពុង​ធ្វើ?

យោងតាមទ្រឹស្ដីនៃផ្នត់គំនិតនៃការលូតលាស់របស់អ្នកចិត្តសាស្រ្ត Carol S. Dweck (២០០៦) ប្រសិនបើឪពុកម្តាយតែងតែរិះគន់កូននៅពេលពួកគេបរាជ័យ ហើយគ្រាន់តែសរសើរពួកគេនៅពេលដែលពួកគេទទួលបានលទ្ធផលល្អ កូនរបស់ពួកគេនឹងខ្លាចបរាជ័យ មិនហ៊ានទៅហួស។ តំបន់ផាសុកភាពរបស់ពួកគេ មិនហ៊ានប្រឈមមុខនឹងខ្លួនឯង។ បើ​កូន​ធ្វើ​ខុស គាត់​នឹង​មើល​ឃើញ​ភ្លាម​ថា​វា​ជា​ដែន​កំណត់​របស់​គាត់ ថា​គាត់​ជា​អ្នក​ចាញ់ ហើយ​មិន​ហ៊ាន​ក្រោក​ឈរ​ឡើង​វិញ​ទេ។

ទន្ទឹមនឹងនោះ សម្ពាធពីឪពុកម្តាយម្ខាងក៏អាចបង្កើតរបាំងធំមួយក្នុងទំនាក់ទំនងរវាងឪពុកម្តាយ និងកូន ដែលបណ្តាលឱ្យកុមារមានអារម្មណ៍សម្ពាធដែលមើលមិនឃើញនៅពេលពួកគេឈានជើងចូលផ្ទះ វាងាយស្រួលក្នុងការបង្កើតភាពភ័យខ្លាចនៅពេលមានទំនាក់ទំនងជាមួយឪពុកម្តាយ។

លោកខាងលិចហៅថា «ម្តាយចចក» តើអ្នកម្តាយអឺរ៉ុបចិញ្ចឹមកូនដូចម្តេច ?

នៅក្នុងធម្មជាតិ ចចកគឺជាសត្វដែលមានការចង់ដឹងចង់ឃើញខ្លាំង ពួកគេមិនដែលទទួលយកអ្វីទាំងអស់ ប៉ុន្តែមានទំនោរចង់ស្វែងយល់ និងពិសោធន៍ដោយខ្លួនឯង។ ពិភពធម្មជាតិដ៏ស្រស់បំព្រង និងថ្មីស្រឡាងនឹងធ្វើឱ្យពួកគេភ្ញាក់ផ្អើលជារៀងរហូត។ ចចកតែងតែចាប់អារម្មណ៍លើបរិស្ថានជុំវិញ ពួកគេអាចរកឃើញអាហារជាបន្តបន្ទាប់ និងព្យាករណ៍ពីគ្រោះថ្នាក់ ដូច្នេះវាមានសមត្ថភាពរស់រានមានជីវិតខ្លាំង។

“ម្តាយចចកខាងលិច” គឺជាឃ្លាដែលប្រើដើម្បីសំដៅលើវិធីសាស្រ្តបង្រៀនកុមារដែលផ្តោតលើការអនុញ្ញាតឱ្យកុមាររកឃើញខ្លួនឯងតាមរយៈការរុករកធម្មជាតិ និងសកម្មភាពពិសោធន៍។ ទន្ទឹមនឹងនេះវិធីសាស្រ្តនេះក៏ស្រដៀងនឹងវិធីសាស្រ្តប្រជាធិបតេយ្យផងដែរ – យោងទៅតាមចំណាត់ថ្នាក់របស់ Baumrind ។ ផ្ទុយពីវិធីសាស្ត្រផ្តាច់ការ ក្នុងវិធីសាស្ត្រនេះ ឪពុកម្តាយនឹងមានស្តង់ដារច្បាស់លាស់សម្រាប់កូនៗ និងចាត់ទុកពួកគេដូចជាមនុស្សពេញវ័យ។ ឪពុកម្តាយនឹងអនុវត្តវិធានការវិន័យនៅពេលចាំបាច់ តែងតែលើកទឹកចិត្តដល់ឯករាជ្យភាព យុត្តិធម៌ និងការគោរពសិទ្ធិរបស់ភាគីទាំងពីរ។

ក្នុង​របៀប​នៃ​ការ​ចិញ្ចឹម​កូន​បែប​នេះ ឪពុក​ម្តាយ​នឹង​សរសើរ​សូម្បី​តែ​កូន​មាន​ចំណុច​មិន​ល្អ​ត្រូវ​ជ្រើសរើស​ពាក្យ​ដោយប្រុងប្រយ័ត្ន​ដើម្បី​កុំ​ឱ្យ​កូន​ឈឺ​ចាប់។ ឪពុកម្តាយតែងតែលើកទឹកចិត្តកូនរបស់ពួកគេឱ្យស្វែងរកអ្វីដែលថ្មី បង្រៀនពួកគេពីរបៀបដើម្បីស្វាគមន៍ការបរាជ័យ និងផ្តល់ការណែនាំដល់ពួកគេក្នុងជំហានតូចៗ ដើម្បីរក្សាពួកគេឱ្យដើរលើផ្លូវត្រូវ។ ជាលក្ខណៈនៃការចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ មាតាបិតាលោកខាងលិចសង្កត់ធ្ងន់លើភាពយុត្តិធម៌ក្នុងការប្រាស្រ័យទាក់ទង និងការបើកចំហរក្នុងការបង្ហាញក្តីស្រលាញ់ចំពោះកូនរបស់ពួកគេ សូម្បីតែនៅពេលពួកគេធំឡើងក៏ដោយ។ ខាងលើនឹងជួយកុមារឱ្យមានអារម្មណ៍គោរព សុវត្ថិភាព និងជឿជាក់។

យោងតាមការស្រាវជ្រាវរបស់វេជ្ជបណ្ឌិត Rebeca – Nanyang Technical University (Singapore, ២០០៦) កុមារដែលបង្រៀនវិធីនេះមានទំនុកចិត្តលើសមត្ថភាពរបស់ពួកគេ ហើយសម្របខ្លួនបានយ៉ាងឆាប់រហ័សទៅនឹងបរិយាកាសសង្គម។ ប្រសិនបើឪពុកម្តាយខ្លាអាស៊ីស្រឡាញ់កូនរបស់ពួកគេតាមរយៈសកម្មភាពរបស់ពួកគេ និងធ្វើការសម្រេចចិត្តដែលពួកគេគិតថាល្អបំផុតសម្រាប់កូនរបស់ពួកគេ នោះឪពុកម្តាយឆ្កែចចកលោកខាងលិចនឹងផ្តល់យោបល់ ណែនាំ និងអនុញ្ញាតឱ្យកូនរបស់ពួកគេធ្វើការសម្រេចចិត្តដោយខ្លួនឯង។ នេះគឺជាភាពខុសគ្នាដ៏ធំបំផុតរវាងវិធីសាស្រ្តទាំងពីរខាងលើក្នុងការបង្រៀនកុមារ។

គុណវិបត្តិនៃរចនាប័ទ្មមាតាបិតានេះ គឺឪពុកម្តាយត្រូវមានការអត់ធ្មត់ច្រើនដើម្បីពន្យល់កូន និងទទួលយកការសម្រេចចិត្តរបស់ពួកគេ ជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលដែលកូននៅវ័យជំទង់ចាប់ផ្តើមបង្កើតគំនិតឯករាជ្យ។ ទោះបីជាមិនទាន់ពេញវ័យក៏ដោយ។ កុមារដែលចិញ្ចឹមតាមវិធីរបស់ម្តាយចលោកខាងលិច ច្រើនតែមានទំនោរចង់បះបោរ ដោយសារពួកគេមានសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិរបស់ពួកគេរួចហើយ។ លើសពីនេះ ដោយសារតែឯករាជ្យភាពត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅដំណាក់កាលដំបូង បន្ទាប់ពីពេញវ័យ កុមារមានទំនោរចាកចេញពីគ្រួសារដើម្បីរស់នៅដោយឡែកពីគ្នា ហើយមិនមានទំនាក់ទំនងអ្វីច្រើនជាមួយឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេ។

តើ​អ្វី​ទៅ​ជា​វិធី​ដ៏​សមរម្យ​ដើម្បី​ចិញ្ចឹម​កូន?

មិនថាវាជារចនាប័ទ្មឪពុកម្តាយដ៏តឹងរ៉ឹងរបស់ម្តាយខ្លាអាស៊ី ឬអនុញ្ញាតឱ្យក្មេងៗស្វែងយល់ដោយសេរីដូចម្តាយចចកលោកខាងលិចនោះទេ វាមានគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិ។ ដូច្នេះ ដើម្បីជ្រើសរើសវិធីចិញ្ចឹមកូនឱ្យបានត្រឹមត្រូវ មាតាបិតាគួររួមបញ្ចូលទម្រង់នៃការអប់រំដែលសមស្របទៅនឹងស្ថានភាពសង្គម វប្បធម៌ មនុស្ស កូននីមួយៗ និងស្ថានភាពគ្រួសារជាក់លាក់។

តាម​រយៈ​វិធីសាស្ត្រ​ចិញ្ចឹម​បីបាច់​យ៉ាង​តឹងរ៉ឹង​របស់​មាតា​ខ្លា មាតាបិតា​អាច​រៀន​ពី​ទស្សនៈ​ច្បាស់លាស់​ក្នុង​ការ​បង្រៀន​កូនការកំណត់គោលដៅទិសដៅ​អនាគត រង្វាន់ និង​ទណ្ឌកម្ម​ច្បាស់លាស់ ហើយ​បង្កើត​និង​អនុវត្ត​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់ និង​បទដ្ឋាន​នានា​ដែល​ត្រូវ​អនុវត្ត​ដើម្បី​មើល​ថែទាំ​កុមារ។ ទស្សនវិស័យច្បាស់លាស់នឹងជួយកំណត់គោលដៅចិញ្ចឹមកូនជាក់លាក់សម្រាប់មនុស្សច្រើនជំនាន់ក្នុងគ្រួសារតែមួយ ជៀសវាង “៣ ដងនៅទីនេះ ៤ ដងនៅទីនោះ ។ វិធីសាស្រ្តអាចបង្រៀនកុមារឱ្យមានភាពឯករាជ្យ ស្វែងយល់ និងស្វែងយល់ពីសមត្ថភាពរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែកុំភ្លេចឱ្យតម្លៃលើតម្លៃនៃដំបូន្មានពីមនុស្សពេញវ័យ ក៏ដូចជាការរឹតបន្តឹងចំណងផ្លូវចិត្តជាមួយកូនរបស់ពួកគេ។

មាតាបិតាគួរ “បន្ថយ” ដើម្បីលើកកំពស់ភាពខ្លាំង និងជំនះដែនកំណត់នៃសាលាមាតាបិតានីមួយៗ ជួយស្វែងរកវិធីដែលមានតុល្យភាព និងសមស្របបំផុតសម្រាប់កូនរបស់ពួកគេ។ ជាពិសេស មាតាបិតាគួរមានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ច្បាស់លាស់ និងជាក់លាក់សម្រាប់កូនៗរបស់ពួកគេ ដោយផ្អែកលើលក្ខណៈសម្បត្ដិពិសេសរបស់កូនពួកគេ និងកាលៈទេសៈ និងលក្ខខណ្ឌដែលមានស្រាប់។ ឪពុកម្តាយក៏អាចបង្កើតផែនការសម្រាប់កូនរបស់ពួកគេដោយកែសម្រួលដោយបត់បែនទៅតាមដំណាក់កាលនីមួយៗនៃការអភិវឌ្ឍន៍កូនរបស់ពួកគេ។ អនុញ្ញាតឱ្យកូនរបស់អ្នកយល់ថា ទោះបីជាពួកគេមានភាពចាស់ទុំ ឬរឹងមាំយ៉ាងណា ក៏ដោយ គ្រួសារគឺតែងតែជាការគាំទ្រដ៏រឹងមាំ ជាកន្លែងសម្រាប់ពួកគេដើម្បីត្រឡប់ទៅស្វែងរកដំបូន្មាន និងការការពារពី “ព្យុះ” នៃជីវិត។

លើសពីនេះ ឪពុកម្តាយត្រូវមានគំនិតត្រឹមត្រូវ និងវិទ្យាសាស្រ្តអំពីការអភិវឌ្ឍន៍ និងការអប់រំរបស់កុមារ។ ចាំបាច់ត្រូវយល់ស្របលើទស្សនៈថា គ្មានវិធីសាស្រ្ត
ឬវិធីចិញ្ចឹមកូនណាដែលល្អបំផុតទាំងស្រុងនោះទេ។ ផ្តល់ឱ្យកុមារនូវសេចក្តីស្រឡាញ់ទាំងអស់របស់ឪពុកម្តាយដោយផ្តល់ការណែនាំ ប៉ុន្តែទន្ទឹមនឹងនោះ ឪពុកម្តាយក៏គួរដាក់កម្រិតលើអត្មារបស់ពួកគេផងដែរ ដើម្បីទុកកន្លែងទំនេរឱ្យកុមារបញ្ចេញនូវសភាវគតិរបស់ពួកគេដោយសេរី និងរស់នៅបានត្រឹមត្រូវតាមអាយុ។

ឪពុកម្តាយក៏គួរតែបង្កើតបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់កុមារពីទម្លាប់តូចៗ ដោយហេតុនេះបង្កើតលក្ខខណ្ឌឱ្យកុមាររីករាយនឹងអារម្មណ៍វិជ្ជមានទាំងអស់តាមរយៈការចូលរួមក្នុងសកម្មភាពដែលសមរម្យសម្រាប់ពួកគេ ដោយមានការណែនាំ និងការចែករំលែកពីឪពុកម្តាយ៕

យោងតាមការចុះ​ផ្សាយ​ក្នុង​ទស្សនាវដ្ដី​ពុទ្ធសាសនា និង​អក្សរសាស្ត្រ​ខ្មែរ «មិត្ត​សាលា​បាលី» ឆ្នាំ​ទី​២ លេខ​៦ ខែមករា ១៩៥១ ទំព័រ​២៦ ថា «កាល​ខ្ញុំ​ប្រឡង​ចូល​រៀន​សាលា​បាលី​ជាន់ខ្ពស់ ហើយ​ខ្ញុំ​ត្រូវ​ប្រឡង​ចូល​រៀន​ភាសា​បារាំង ផ្នែក​ខាង​ធ្វើ​គ្រូ​ទៀត កាលនោះ ខ្ញុំ​មាន​សំណាង​បាន​ពិន្ទុ​ប្រសើរ​ជាងគេ» ។ ពេល​ដែល ព្រះភិក្ខុ ប៉ាង ខាត់សិក្សា​ក្នុង​ក្រុងភ្នំពេញ លោក​គង់និងបួសរៀននៅវត្ត​ឧណ្ណាលោម ក្នុង​កុដិ​ព្រះ​ពោធិវង្ស ហួត តាត ហើយ​លោក​ជា​សិស្ស​គណៈ​ព្រះពោធិវង្ស ។

តួនាទី​ក្នុង​ឧត្តម​សិក្សា និង​ក្នុង​ការ​ស្រាវជ្រាវ

ព្រះគ្រូ ប៉ាង ខាត់ ជា​សាស្ត្រាចារ្យបង្រៀន​ភាសាសំស្ក្រឹត និង​ភាសាបាលី នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ព្រះសីហនុរាជ ក្រុងភ្នំពេញ និងបាន​មក​បង្រៀន​ការ​សិក្សា​អក្សរ​ថ្ម និង​ខ្មែរ​បុរាណ ហើយ​និង «ប្រវត្តិ​សាសនា ឥណ្ឌា​-​ខ្មែរ» នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ​ភ្នំពេញ។ ព្រះភិក្ខុ ប៉ាង ខាត់ បាន​បង្រៀន​ភាសាបាលី​ជា​ច្រើន​ឆ្នាំ​នៅ​សាលា​បាលី​ជាន់ខ្ពស់ នៅ​ភ្នំពេញ ដែល​មាន​ព្រះពោធិវង្ស ហួត តាត ជា​ចាងហ្វាង​សាលា​បាលី​ជាន់ខ្ពស់ និង​ជា​អធិបតី​ក្រុម​ជំនុំ​ព្រះត្រៃបិដក គឺជា​អតីត​គ្រូអាចារ្យ​លោក ។ បន្ទាប់​មក លោក​បាន​បង្រៀន​ភាសាសំស្ក្រឹត នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ព្រះសីហនុរាជ ក្រុងភ្នំពេញ រហូត​ដល់​ឆ្នាំ​១៩៧៥  ។

ភិក្ខុ ប៉ាង ខាត់ ជា​អ្នកប្រាជ្ញ​ជាតិ​មួយអង្គ ដែល​យើង​មិន​អាច​បំភ្លេច​បានតាមរយៈស្នាដៃ និងទេពកោសល្យពិសេសការបកប្រែសៀវភៅពីសំស្ក្រឹតមកជាខេមរភាសា ។ ព្រះអង្គ​បាន​បន្សល់​ទុក​ស្នាដៃ​ដ៏​ច្រើន សម្រាប់​ខ្មែរ​យើង​ជំនាន់​ក្រោយ ដូច​មាន​បញ្ជី​អត្ថបទ​អប់រំនានាក្នុងគន្លងពុទ្ធសាសនា។ ព្រះអង្គ​ប៉ាងខាត់ ​បាន​បង្ហាត់បង្រៀន​ព្រះសង្ឃ និង​និស្សិត នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ​ព្រះសីហនុរាជ និង​សាកលវិទ្យាល័យ​ភូមិន្ទ ជា​ច្រើន​ជំនាន់ ហើយ​សិស្ស និង​និស្សិត​ចាស់​របស់​លោក ក្រោយមក​ក្លាយ​ខ្លួន​ជា​គ្រូ ជា​សាស្ត្រាចារ្យ និង​ជា​អ្នក​ស្រាវជ្រាវ​ផ្នែក​ភាសា អក្សរសាស្ត្រ វប្បធម៌​-​អរិយធម៌​ខ្មែរ ជាដើម បាន​បន្ត​ស្នាដៃ​លោក​តទៅ​ទៀត ។ ដោយហេតុ​នេះ​ហើយ បានជា​មាន​សិស្ស​គុណ​ខ្លះ​នៅ​ក្នុងស្រុក ខ្លះ​ទៀត​នៅ​ក្រៅ​ស្រុក (អឺរ៉ុប អូស្ត្រាលី អាមេរិក អាស៊ី) បាន​ប្រមូលគ្នា​ចងក្រង​សៀវភៅ​មួយ​ជា​ស្នាដៃ​រួម ដើម្បី​ជា​គារវកិច្ច​ដ៏​សំខាន់ ឧទ្ទិស​ដល់​គុណ​គ្រូ ។

សាមណសិស្សក៏​អ្នក​សិក្សា ព្រមទាំង​ប្រជារាស្ត្រ​នានា នៅ​នឹកឃើញ​ដល់​ស្នាដៃព្រះអង្គ ដែល​បានបន្សល់ទុកជា​កេរ្តិ៍​មរតកជា​ច្រើន ជា​ពិសេស គឺ​សៀវភៅ​ស្រីហិតោបទេស ៤ ភាគ និង​ប្រវត្តិ​ពុទ្ធសាសនា​នៅ​កម្ពុជា (ជា​ភាសា​ខ្មែរ និង​ភាសា​បារាំង) ។

តួនាទី​ក្នុង​ពុទ្ធសាសនា និងកិច្ចការសង្គម

ភិក្ខុ ប៉ាង ខាត់ ឥត​មាន​ងារ​ក្នុង​រាជាគណៈ​សង្ឃ​ទេ ពោលព្រះអង្គគ្មានចេតនាដើម្បី​ស្វះស្វែង​បុណ្យ​ស័ក្តិយស​ផ្លូវពុទ្ធចក្រ ។ ឃើញក្នុង​សំណេរ​លោក​ចារ​លើ​នាម​លោក​ថា «ភិក្ខុ» ឬ ឆាយា​នាម​លោក «វិរិយបណ្ឌិតតោ» ដែល​ព្រះសង្ឃ​ទាំងអស់ មួយ​អង្គៗ​មាន​ឆាយា​នាម​ផ្ទាល់​មួយប្រចាំជីវិត​ជា​សង្ឃ ។ ក្នុងនាមព្រះអង្គជាអ្នកប្រាជ្ញាមួយរូប គឺព្រះអង្គបាន​សរសេរចងក្រង​អត្ថបទ​ជា​ច្រើន ពន្យល់​ពុទ្ធមាមកជន ថា «ព្រះពុទ្ធសាសនា» គឺជា​វិទ្យាសាស្ត្រ និង​បង្ហាញ​ពី​តម្លៃ​សាកល ជា​ឫសគល់​ពិត​នៃ​ព្រះពុទ្ធ​សាសនាអាចនិយាយថា ព្រះអង្គបានផ្តល់ដំបូន្មានយើងទាំងអស់គ្នាតាមពុទ្ធឱវាទ។

ដោយ​លោក​មាន​ចរិត​ជា​សង្ឃ​ជឿនលឿន​និយម ឯករាជ្យ​និយម ចង់​ឲ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ បាន​សុខ​សន្តិភាព លោកនិង​ព្រះសង្ឃ​មួយ​ចំនួន មាន​ព្រះ​គ្រូអាចារ្យ ហែម ចៀវ ព្រះ​គ្រូអាចារ្យ ខៀវ​ជុំ (វត្ត​លង្កា) ព្រះ​គ្រូអាចារ្យ សូរ ហាយ ព្រះ​គ្រូអាចារ្យ អ៊ុក ជា ជាដើម រួម​ជាមួយ​អ្នកនយោបាយ​ជំនាន់​នោះ គឺ​មាន​លោក សឺង ង៉ុកថាញ់ លោក ប៉ាច ឈឺន លោក នួន ឌួង លោក ជុំ មួង លោក ប៊ុណ្ណ ចន្ទម៉ុល ជា​អាទិ៍ ។ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤២ បាន​ធ្វើ​សកម្មភាព​ប្រឆាំង​នឹង​អាណានិគម​បារាំងសេស ដែល​គេ​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ថា «បដិវត្តន៍​ឆត្រ» ។

ជាមួយ​កា​រវិ​វ​ឌ្ឍ​នៃ​វាសនា​ស្រុក​ខ្មែរ ព្រះ​គ្រូ​ ប៉ាង ខាត់ ជា​ព្រះសង្ឃ​ដ៏​អង់អាច​ចូល​ប្រយុទ្ធ​ទាមទារ​ឯករាជ្យ​ប្រឆាំង​នឹង​អាណានិគមនិយម​បារាំង​សេស។ ឯករាជ្យ​វប្បធម៌​បាន​រក្សា​ទុក​មុន​ឯករាជ្យ​នយោបាយ​ឆ្នាំ​១៩៥៣ ព្រោះ​លោក​បាន​រំលឹក​ជា​ញឹកញាប់​នូវ​ការ​ប្រឆាំង​របស់​ព្រះសង្ឃ​ជាមួយ​ប្រជាជាតិ​ខ្មែរ​ទូ​ទាំង​ប្រទេស ដើម្បី​ផ្ចាញ់​នឹង​បំណង​របស់​បារាំង​ដែល​ចង់​បញ្ជា​បង្ខំ​ឱ្យ​ខ្មែរ​សរសេរ​អក្សរ​ខ្មែរ​ជា​រូបរាង «Romaniser» ដូច «​អក្សរ​យួន​» ដែល​យើង​ស្គាល់​សព្វថ្ងៃ។ ដោយ​ជាតិខ្មែរ​ជា​ជាតិ​មាន​អក្សរ ភាសា វប្បធម៌ អរិយធម៌​ជា​គ្រឹះ​ដ៏​មាំ​ច្បាស់លាស់ ដោយ​សាមគ្គីភាព យើង​ក៏​បាន​រក្សា​ទុក​កេរដំណែល​ពី​ដូនតា​យើង​ជា​សា្ថ​ពរ ។

ព្រះ​គ្រូ​ប៉ា​ង ខាត់ ប្រសប់​ឈ្វេងយល់​កម្រិត​ឧត្តម​ចំពោះ​យុត្តិធម៌ ។ សម័យ​ដែល​ខ្ញុំ​រៀន​សញ្ញាបត្រ​វេយ្យាករណ៍​ជាមួយ​លោក​នៅ​មហាវិទ្យាល័យ​អក្សរសាស្ត្រ​ភ្នំពេញ មាន​កើត​បញ្ហា «​ទំនាស់​អក្សរសាស្ត្រ​» រវាង​ការ​ស្រាវជ្រាវ និង​ការ​បង្រៀន​របស់​សាស្ត្រាចារ្យ​បណ្ឌិត កេង វ៉ា​ន់​សាក់ និង​សង្គម​ខ្មែរ​ខ្លះ​ដែល​ចោទ​ស​ង្ខើ​ញ​ថា​គាត់​ចង់​កែប្រែ​អក្សរសាស្ត្រ ។ ព្រះ​គ្រូ​ប៉ា​ង ខាត់ ពុំ​បាន​ថា ​ខាង​ណា​ខុស ខាង​ណា​ត្រូវ​ទេ លោក​គ្រាន់តែ​មាន​ពុទ្ធដីកា​ថា «​លោក​វ៉ា​ន់​សាក់​មិន​បាន​កែប្រែ​អក្សរសាស្ត្រ​អ្វី​ទាំងអស់ លោក​គ្រាន់តែ​យក​អ្វី​ដែល​មាន​ហើយ​ក្នុង​អក្សរសាស្ត្រ​យើង​មក​និយាយ​បង្រៀន​ឡើង​វិញ​ប៉ុណ្ណោះ​» ។ ពុទ្ធដីកា​បែប​បង្រួបបង្រួម​នេះ​អាច​ឱ្យ​យើង​យល់​ថា សម័យ​បុរាណ ឬ​ទំនោរ​ថ្មី យើង​ត្រូវការ​គ្នា​ទាំងអស់ រីឯ​សិទ្ធិ​ស្រាវជ្រាវ​ក៏​ត្រូវ​មាន​ដែរ​ដើម្បី​ឱ្យ​អក្សរសាស្ត្រ​មានកា​រវិ​វ​ឌ្ឍ​ស្រប​សេចក្តី​ត្រូវការ ។

ព្រះគ្រូប៉ាង ខាត់ ត្រូវ​អាជ្ញាធរ​បារាំង​បង្ខំ​ឲ្យ​សឹក ហើយ​បញ្ជូន​ទៅ​ដាក់គុក​នៅ​កោះ​ត្រឡាច ស្រុក​យួន ជាមួយ​ព្រះ​គ្រូអាចារ្យ ហែម ចៀវ លោក ប៊ុណ្ណ ច័ន្ទម៉ុល និង​សហសេវិក​ឯទៀតៗ ។ នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤៤ លោក​បាន​រួច​ពី​ពន្ធនាគារ​កោះ​ត្រឡាច មក​កាន់​មាតុប្រទេស​វិញ ។

នៅ​សម័យ​សាធារណរដ្ឋ​ខ្មែរ (១៩៧០-១៩៧៥) ភិក្ខុ ប៉ាង ខាត់ មាន​តួនាទី​យ៉ាង​សកម្ម​ក្នុង​នយោបាយ​ជាតិនៅ​សម័យ​នោះ គឺ​លោក​ចូល​ប្រជុំ​ជាមួយ​គណៈរដ្ឋមន្ត្រី​ជា​ច្រើន​លើក​ច្រើន​គ្រា ហើយ​លោក​បាន​ចេញ​ឃោសនា​ការពារ​នយោបាយ​រដ្ឋអំណាច​របប​សាធារណរដ្ឋ​ខ្មែរ។ នៅ​សម័យ​នោះ ភិក្ខុ ប៉ាង ខាត់ រមែង​ទេសនា​រំលែក​ទុក្ខ​គ្រួសារ​យុទ្ធ​ជន ដែល​បាន​បូជាជីវិត​ក្នុង​សមរភូមិ ឧទាហរណ៍ ដូចជា​សំដែង​ធម្មទេសនា​នា​បុណ្យ​ទក្ខិណានុប្បទាន របស់​ព្រិន្ទបាលទោ អូប៊ិន ឆេងអូន នៅ​វត្ត​បូណ៌ សម័យ​សាធារណរដ្ឋ​ខ្មែរ ស្តីពី​វេទនា​សង្ខារ​វិញ្ញាណ និង​ខន្ធ ។

ខាងក្រោមនេះ ជាស្នា​ព្រះ​ហស្ថសំខាន់​ៗ នៃ​ព្រះ​មហា​វិ​រិ​យ​ប​ណ្ឌិ​តោ​ប៉ាង ខាត់៖

-​មគ្គុទ្ទេសក៍​នគរ (Guide d’Angkor) អាចារ្យ​ប៉ា​ង ខាត់ ភ្នំពេញ ពុទ្ធ​សាសន​បណ្ឌិត្យ​១៩៤១ ចំនួន​២​ភាគ ដោយ​ភាគ​១​កម្រាស់​៥៣ ទំព័រ​, ភាគ​២​កម្រាស់​២២២​ទំព័រ ។ បោះពុម្ព​ឡើង​វិញ​នៅ​ពុទ្ធ​សាសន​បណ្ឌិត្យ​ឆ្នាំ​១៩៥៧ ភាគ​១​ មាន​៤៧​ទំព័រ​, ភាគ​២​មាន​១៩៨​ទំព័រ ។

-​គួរ​កសាង​អនុស្សាវរីយ៍​ព្រះ​មហាវិមលធម្ម​ថោ​ងឬទេ? ទស្សនាវដ្តី​មិត្ត​សាលា​បាលី​១៩៥១ លេខ​១ ទំព័រ​២២,៣៥ ។

-​បញ្ច​ត​ន្ត្រៈ សេចក្តី​ប្រែ​របស់​ភិក្ខុ​ប៉ា​ង ខាត់ ទស្សនាវដ្តី​មិត្ត​សាលា​បាលី ១៩៥១ ដល់​១៩៥៥ លេខ​១ មាន​ច្រើន​លេខ​តាំង​តែ​កំណើត​ទស្សនាវដ្តី​មិត្ត​សាលា​បាលី​ពី​ឆ្នាំ​១៩៥១​រៀង​រហូត​គ្រប់​លេខ​រហូត​ដល់​រលត់​ជីវិត​រវាង​ឆ្នាំ​១៩៥៥ តែ​រក​មិនឃើញ​នៅ​បណ្ណាល័យ​នានា​ឱ្យ​បាន​គ្រប់​លេខ​ទេ ។ ចាប់ពី​ឆ្នាំ​១៩៥៦ ទស្សនាវដ្តី​នេះ​បាន​ដូរ​ឈ្មោះ​ជា​ទស្សនាវដ្តី​ពុទ្ធិកវិទ្យាល័យ​វិញ ហើយ​មាន​បណ្ណាធិការ​នាម​ហួត ហៀ​ម ។

-ពុទ្ធសាសនាគឺអី្វ? ទស្សនាវដ្តី​មិត្ត​សាលា​បាលី ១៩៥១ លេខ​៤,៥ ទំព័រ​១៥៦​ដល់​១៧៤ ។ លេខ​៦,៧ ទំព័រ​២៨៥ ដល់​២១៦ ។

-បុណ្យគឺអី្វ? ទស្សនាវដ្តី​មិត្ត​សាលា​បាលី​១៩៥១ លេខ​៨,៩ ទំព័រ​២៨៥​ដល់​៣០៧ ។

-​ស្រី​ហិ​តោ​បទេស ភ្នំពេញ គី​ម​គី ៤​ភាគ ១៩៥២-១៩៦១ កថាមុខ​សរសេរ​ចប់​នៅ​វត្ត​ឧណ្ណាលោម ថ្ងៃ​ពុធ ៦​រោច ខែភទ្របទ ឆ្នាំឆ្លូវ ឯកស័ក ពុទ្ធសករាជ​២៤៥២ ត្រូវ​នឹង​ថ្ងៃ​ទី​២៧ ខែកញ្ញា គ្រឹ​ស្ត​សករាជ ១៩៤៩ ។ បោះពុម្ព​ឡើង​វិញ​នៅ​ពុទ្ធ​សាសន​បណ្ឌិត្យ​១៩៩៩ ។ ផ្សាយ​ឡើង​វិញ​តាម​ប្រព័ន្ធ​អីុ​ន​ធើ​រ​ណេ​ត ។

-​ជីវិត​មនុស្ស ភ្នំពេញ រោង​ពុម្ព​ខ្មែរ ១៩៥២, ៤៩​ទំព័រ ។

-​ប្រវត្តិ​ពុទ្ធសាសនា​នៅ​កម្ពុជា អារម្ភបទ​ដោយ​ព្រះ​ពោធិវ័ង្ស ហួត តាត ភ្នំពេញ ពុទ្ធ​សាសន​បណ្ឌិត្យ ១៩៦១, ១៥៧​ទំព័រ ។

-​ជីវិត​ម៉ែ ភ្នំពេញ បោះពុម្ព​លើក​ទី​២ ១៩៦៤ (​បោះពុម្ព​ឡើង​វិញ​នៅ Austin, Texas ដោយ​មូលនិធិ​កម្ពុជា ១៩៨៦ បទ​ដើម​ដោយ​លោក​កុ​ល ផេង​) ។

-​វប្បធម៌​អរិយធម៌​ខ្មែរ ឥណ្ឌា​, ភ្នំពេញ ១៩៦៨ មាន​២៧១​ទំព័រ ។

-កើតទៀតឬទេ? ភ្នំពេញ វត្ត​ឧណ្ណាលោម ១៩៦៩ មាន​១០៥ ទំព័រ​។

-​ការ​ត្រាស់​ដឹង ភ្នំពេញ អ្នកនិពន្ធ ១៩៦៩ មាន​៣៩​ទំព័រ ។

-ពុទ្ធសាសនាដូចម្តេច? ភ្នំពេញ ផ្សាយ​ដោយ​ឌឹ​ក គា​ម ១៩៦៩ ។ ផ្សាយ​ឡើង​វិញ​ដោយ​សំវិជ្ជា​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​២៥​មេ​សា ២០០៩ នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​អី​ុ​ន​ធើ​រ​ណេ​ត ។

-ពុទ្ធសាសនាជាវិទ្យាសាស្រ្ត? ភ្នំពេញ អ្នកនិពន្ធ ១៩៧២ មាន​៦០​ទំព័រ ។

-​ព្រះ​ត្រៃ​បិដក​ជា​ភាសា​ខ្មែរ ភ្នំពេញ ពុទ្ធ​សាសន​បណ្ឌិត្យ ១៩៩៥ បោះពុម្ព​ឡើង​វិញ ។

-មនុស្សចង់បានអី្វ? ភ្នំពេញ មជ្ឈមណ្ឌល​វិបស្សនាធុរៈ​កម្ពុជា ១៩៩៩ ៣៨​ទំព័រ បោះពុម្ព​ឡើង​វិញ ។

-​សហការ​នឹង​នួន ប៊ុត វចនានុក្រម​ខ្មែរ ភ្នំពេញ បណ្ណាគារ​ប៊ុត​នាង​១៩៥៤ មាន​ចំនួន​១៩០១​ទំព័រ ។

ក្រៅពី​នោះ​នៅ​មាន​ស្នាដៃ​ជា​ច្រើន​ទៀត ព្រមទាំង​អត្ថបទ​សិក្សា​ផ្សាយ​ក្នុង​ទស្សនាវដ្តី​កម្ពុជសុរិយា​ផង​ដែរ ៕

លោកអាចា្យ សុង ស៊ីវ កើតនៅថ្ងៃព្រហសត្បិ៍ ១៥កើត ខែកត្តិក ឆ្នាំកុរ ព.ស.២៤៦៥ គ.ស.១៩២២ នៅភូមិអន្លងសំណ សង្កាត់កំពង់ជីក្រែង ខេត្តសៀមរាប។ ឪពុកឈ្មោះ អាំង ចាវ និងម្តាយឈ្មោះ តាន់ ស៊ុង។ លោក សុង ស៊ីវ មានបងស្រីម្នាក់ ឈ្មោះ អាំង លី និងប្អូនស្រីម្នាក់ឈ្មោះ អាំង ឆាយ។ តាមសៀវភៅមហាបុរសពុទ្ធសាសនានៅប្រទេសខ្មែរបានបញ្ញាក់ថា កុមារ សុង ស៊ីវ អាយុ៣ឆ្នាំ ត្រូវឪពុកអនិច្ចកម្មចោល ដោយរោគាពាធ បន្ទាប់មក គឺមិនយូរប៉ុន្មានម្តាយក៏បានអនិច្ចកម្មចោលទៀត។ កុមារសុង ស៊ីវ និងបងប្អូនកំព្រាទាំង៣នាក់ នេះ រស់នៅក្រោមការថែរក្សាពីជីដូនជីតាខាងម្តាយនៅភូមិស្រុកដដែល។ អាយុ៧ឆ្នាំ កុមារ សុង ស៊ីវ ត្រូវបានជីដូនជីតានាំទៅសិក្សាអក្សរសាស្ត្រខ្មែរ បារាំងក្នុងសាលាបឋមសិក្សាកំពង់ក្តី ទីប្រជុំជនស្រុកជីក្រែង។

កុមារនេះ រៀនចប់ថ្នាក់មជ្ឈិមដ្ឋាន ត្រូវបន្តទៅសិក្សានៅខេត្ត តែត្រូវបានអាក់ខានដោយពេលនោះបារាំងច្បាំងជាមួយនឹងសៀម។ ម្លោះហើយ ជីដូននាំទៅកុមារស៊ីវ ទៅបួសជាសាមណេរ ក្នុងវត្តបុព្វទិសារាម (កំពង់ក្តី) ក្រោយមកបានបំពេញជាភិក្ខុ ក្នុងវត្តអន្លង់សំណ ហើយបានប្រឡងយកវិញ្ញាបនបត្រ សាលាបាលីរងក្នុងវត្តដំណាក់ ខេត្តសៀមរាប ជាប់លេខ១។ មកដល់ ព.ស.២៤៨៧ គ.ស.១៩៤៤ ភិក្ខុសុងស៊ីវ ប្រឡងចូលសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់នៅភ្នំពេញ គឺពេលប្រឡងជាប់ ហើយនិមន្តមកស្នាក់អាស្រ័យនៅកុដិសម្តេចធម្មលិខិត ល្វី ឯម ក្នុង
វត្តលង្ការ។ ក្នុងឆ្នាំនេះដែរ ខណៈកំពុងរៀនថ្នាក់ទី១ សាលាបាលី ជាន់ខ្ពស់ ភិក្ខុសុង ស៊ីវ ត្រូវបានសម្តេចធម្មលិខិត ល្វី ឯម តែងតាំងជាបាឡាត់ឧត្តមលិខិតសម្រាប់ទទួលភារៈកិច្ចទាក់ទងជាមួយនឹងក្រសួងធម្មការ និងក្រសួងព្រះសង្ឃនាយក តាមបញ្ជាសម្តេច។ បួនឆ្នាំក្រោយមក ប្រឡងបានសញ្ញាបត្រ សាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ ផុតថ្នាក់សិក្សាវិជ្ជាពុទ្ធសាសនាសម័យនោះ។

ពេលប្រឡងចេញជាប់សញ្ញាបត្រសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ ភិក្ខុ សុង ស៊ីវ ត្រូវសម្តេចធម្មលិខិត និមន្តឱ្យធ្វើគ្រូបង្រៀនសាលាបាលីរងវត្តលង្កា និងភិក្ខុសង្ឃប្រគល់សិទ្ធិឱ្យរៀបចំការសិក្សារក្នុងសាលាបាលីវត្តសង្កា ឱ្យមានរបៀបទាន់សម័យ ដែលមានសមណសិស្សភិក្ខុ សាមណេររាប់ពាន់អង្គ។ លក្ខណៈពិសេសរបស់អាចារ្យសុង ស៊ីវ គឺមានតុល្យភាពខាងការនិយាយ និងការសរសេរដូចគ្នា ហើយក្រោយមកលោកបានលាចាកសិក្សាបទនៅចុងឆ្នាំ១៩៥២។

ជាមួយគ្នានេះដែរ ក្នុងសៀវភៅដដែលបានបញ្ជាក់ទៀតថា លោកអាចារ្យស៊ីវ មានឧត្តមគតិធ្ងន់ទៅលើរបរពាណិជ្ជកម្ម ឧស្សាហកម្មផ្សំនឹងសមត្ថភាពខាងសំណេរផងក៏បានក្លាយទៅជាកូនឧស្សាហករមួយរូបក្នុងសម័យសង្គមរាស្រ្តនិយម មិនយកជីវិតខ្លួន និងជីវិតគ្រួសារទៅប្រជ្រៀតផ្ញើនឹងថវិកាជាតិឡើយ មិនបានបង់ខាតក្រដាស់មួយសន្លឹកធ្វើដឺម៉ង្ត សុំប្រឡងប្រជែងដណ្តើមកៅអីក្នុងតំណែងរាជការណាមួយឡើយ។ ព្រោះតែហេតុដូចនេះ ទើបនៅដើមឆ្នាំ១៩៥៣ លោកបានដាក់ខ្លួន ធ្វើជាបុគ្គលិកស៊ីឈ្នួលកែវិញ្ញាសារ ក្នុងរោងពុម្ពជនបទបរទេស ហ្វឹកហាត់កាយវាចាចិត្តជាឧស្សាហករ ឱ្យមានបច្ចេកទេស ក្នុងការទិញ និងលក់ ការគិតបញ្ជី (គណនេយ្យករ) បង់ពន្ធដារ ការប្រើកម្មករ ការប្រើគ្រឿងម៉ាស៊ីន។ល។ ដែលត្រូវផលិត ចេញពីរោងពុម្ពទៅកាន់ទីផ្សារ។

លោកធ្វើការបានមួយឆ្នាំ នៅឆ្នាំ១៩៥៤ លោកមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ជាផលិតករ ផ្នែករោងពុម្ពហើយ ពេលនោះក៏បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយនឹងនាង យឹម ស៊ី ដែលមានលំនៅឋានក្នុងក្រុងភ្នំពេញ ហើយបានបើករោងពុម្ពមួយ ឈ្មោះ រោងពុម្ពជាតិ ក្នុងឆ្នាំ១៩៥៥។ លោកអាចា្យ ស៊ីវ មានជីវភាពតាមសមត្ថភាព តាំងពីឆ្នាំ១៩៥៥ រហូតដល់ចុង ឆ្នាំ១៩៦៦ បើកបណ្ណាគារមួយទៀតឈ្មោះ បណ្ណាគារប្រជាប្រិយ។

លោក សុង ស៊ីវ ប្រហែលជាអនិច្ចធម្មក្នុងឆ្នាំ១៩៧៥ រវាងជន្មាយុ ៥៣ឆ្នាំ។ លោកបានបន្សល់ទុកនូវស្នាដៃ គឺបានសាងសង់តូបមួយខ្នងក្នុងវត្តលង្កា ឧទ្ទិសចំពោះព្រះសង្ឃ។ ការតែងនិពន្ធសៀវភៅ មានពីរចំណែក គឺតែងនិពន្ធកាលនៅជាបព្វជិត និងការតែងនិពន្ធក្នុងពេលមកជាគ្រហស្ថ។ សៀវភៅដែលបាននិពន្ធ ក្នុងពេលជាបុព្វជិត គឺរួមមាន៖

-វចនប្រទីប ,  ត្រៃកូដធម៌, ល្បើកប្រែតភាគ១ដល់ភាគ២(កាព្យ), ប្រជុំនិទានជាតក ភាគ១ដល់ភាគ៧,ទាយកបរិហារ ៦ កប្បកថា ៧ ប្រស្នាចតុប្បសរិសុទ្ធិសីល,សុភាសិតសង្គ្រោះ,ទូរេនិទានប្បញ្ហា,អរិយមគ្គាធិប្បាយ,ធម្មប្រទីប,ប្រជុំកងវិន័យ,សំយោគវិភាគ,ប្រជុំពុទ្ធប្បវត្តិ។

ចំណែកសៀវភៅដែលតែងនិពន្ធក្នុងពេលគ្រហស្ថ គឺរួមមាន៖

-ដំណឹងពាក់កណ្តាលសាសនា, មធុរទេសនា, សាសនប្រវត្តិ,ប្រជុំរឿងព្រេងនិងភាសិតភាគ ១-២, ប្រស្នាសាសនប្រតិបត្តិ,អនុបុព្វកថាធិប្បាយ, អបាយមុខ ទំនើប(កាព្យ),ភាសាវិរុទ្ធ,ប្រវត្តិព្រះនាងឥសិកាសីថេរី, តម្រាឱ្យឈ្មោះកូន,វែកញែកទម្លាប់ទំនៀមឈា បនកិច្ច,ព្រះរស់,សុជី  វធម៌ប្រចាំសង្គមប្រចាំគ្រួសារ,ជំនឿចាស់មនុស្សថ្មី,គិហិបដិបត្តិពិស្តារ,ប្រមូលភាសិត,ប្រជុំបុញ្ញប្រវត្តិ,សង្គហធម៌,ធម្មាទាសកថា,ឃរាវាសធម៌,មិត្តកថា,សតិសម្បជញ្ញកថា,ប្រវត្តិចៅ អធិការវត្តលង្កា,មនុស្សលោក,ជីវិតបដិវត្តន៍,រឿងព្រេងខ្មែរ,ចលនាអារ្យធម៌ភាគ១-២ និងសាធារណរដ្ឋថ្មី វិថីចិត្តចាស់៕

នៅមហោស្រពភាពយន្ត Cannes ឆ្នាំ២០១៩ លោកអាឡាំង ដឺឡុង( Alain Delon) បានទទួលពានរង្វាន់ “Honorary Palme d’Or” ។ នេះបើយោង
តាម សារព័ត៌មាន Euro News ថាមានមនុស្សជាច្រើនជឿថា លោកអាឡាំងមិនសកិ្តសមនឹងទទួលបានកិត្តិយសដោយសារតែរឿងអាស្រូវជាច្រើននាពេលកន្លងមក។ មានញត្តិ​តវ៉ា​ចំពោះ​ពាន​រង្វាន់​តារា​សម្ដែង​រូប​នេះ​ទទួល​បាន​ហត្ថលេខា​ជាង ២៥.០០០នាក់ លើ​អ៊ីនធឺណិតដែលបង្ហាញថា បុរសមិនបានសាង
គំរូល្អក្នុងសង្គម។

សូមបញ្ជាក់ថាThe Honorable Golden Palm គឺជាពានរង្វាន់ដែលផ្តួចផ្តើមឡើងដោយអ្នករៀបចំមហោស្រពភាពយន្តក្នុងឆ្នាំ២០០២ ដែលផ្តល់ជូនដល់តារាសម្តែង និងអ្នកដឹកនាំរឿងដែលមានអាជីពជោគជ័យ ប៉ុន្តែមិនធ្លាប់ទទួលបានកិត្តិយសនៅក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នេះ។ ពានរង្វាន់នេះធ្លាប់បានបង្កឱ្យមានភាពចម្រូងចម្រាសនៅពេលដែលវាផ្តល់កិត្តិយសដល់ឥស្សរជនដែលមានរឿងអាស្រូវជាច្រើនដូចជាតារាសម្តែងជនជាតិអាមេរិក Clint Eastwood អ្នកដឹកនាំ
រឿងជនជាតិអាមេរិក Woody Allen ឬអ្នកដឹកនាំរឿងបារាំងដ៏ល្បីល្បាញ Agnès Varda ។

អាឡាំង ដឺឡុង កើតនៅឆ្នាំ១៩៣៥ នៅ Sceaux ដែលជាឃុំតូចមួយនៅលើទន្លេ Seine ក្នុងប្រទេសបារាំង។ ឪពុកម្តាយរបស់លោកបានលែងលះគ្នានៅពេលរូបលោកមានអាយុ ៤ ឆ្នាំ។ កាលពីកុមារភាព តារាសម្ដែងរូបនេះ ត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីសាលាជាច្រើនលើក ដោយសារភាពមិនស្អាត។ ជារឿយៗម្តាយ និងឪពុកចុងរបស់គាត់ត្រូវស្វែងរកសាលាថ្មីសម្រាប់ឱ្យកូនសិក្សា។ នៅអាយុ១៤ ឆ្នាំ អាឡាំង ក៏បានសម្រេចចិត្តឈប់រៀន ហើយដាក់ពាក្យទៅធ្វើការនៅទីសត្តឃាតគោរបស់ឪពុកចុង។ នៅឆ្នាំ១៩៥២ លោកអាឡាំងបានចូលបម្រើកងទ័ពជើងទឹក និងប្រយុទ្ធនៅតំបន់ឥណ្ឌូចិន។ ដោយ​សារ​ភាព​មិន​គោរព​វិន័យ​ក្នុង​ជួរ​កង​ទ័ព អាឡាំង​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​ចាប់​ដាក់​គុក​រយៈ​ពេល​មួយ​ឆ្នាំ ហើយ​ត្រូវ​បាន​បណ្តេញ​ចេញ​ពី​កង​ទ័ព​ក្នុង​ឆ្នាំ១៩៥៦។

យោងតាម កាសែត Gentleman’s Gazette តារាសម្តែងរូបនេះបានត្រលប់ទៅប្រទេសបារាំងវិញ ហើយបានប្រកបរបរជាអ្នករត់តុ និងជាក្មេងប្រុសដឹកជញ្ជូន។ អរគុណចំពោះរូបរាងដ៏ល្អរបស់លោកៗបានចាប់ភ្នែកតារា Brigitte Auber ក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំមួយ។ពេលនោះ Brigitte បានអញ្ជើញអាឡាំងឱ្យចូលរួមក្នុងមហោស្រពភាពយន្ត Cannes ហើយនៅទីនេះ អាជីពភាពយន្តរបស់តារាសម្តែងបានចាប់ផ្តើម។ តាមរយៈការណែនាំរបស់ Brigitte គាត់បានជួបអ្នកគ្រប់គ្រង David Selznick ហើយបានក្លាយជាតារាសម្តែងក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោក។ តាមសំណើរបស់ចៅហ្វាយនាយអាឡាំងបានទៅប៉ារីសដើម្បីរៀនភាសាអង់គ្លេស។ គាត់បានទទួលតួនាទីដំបូងរបស់គាត់នៅក្នុងខ្សែភាពយន្ត Quand la femme s’en mien (ចេញផ្សាយក្នុងឆ្នាំ១៩៥៧) ដឹកនាំដោយ Yves Allégret។

អាជីព​ភាពយន្ត​របស់អាឡាំងទទួល​បាន​ជោគជ័យ​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស បើ​ទោះ​ជា​គាត់​មិន​មាន​ជំនាញ​ខាង​ការ​សម្ដែង​ក៏​ដោយ។ នៅឆ្នាំ១៩៥៩គាត់បានសម្តែងក្នុងរឿង Three Murderesses ។ ភាពយន្ត​នេះ​ទទួល​បាន​ជោគជ័យ​នៅ Box Office របស់​បារាំង ហើយ​ត្រូវ​បាន​ដាក់​បញ្ចាំង​នៅ​អាមេរិក។ នៅឆ្នាំ១៩៦០តួនាទីរបស់គាត់នៅក្នុង Purple Noon បានជួយសិល្បករឱ្យក្លាយជាតារាភ្លឺនៅក្នុងឧស្សាហកម្មភាពយន្តបារាំង។ ខ្លឹមសារគឺផ្អែកលើប្រលោមលោកឧក្រិដ្ឋកម្មរបស់អ្នកនិពន្ធជនជាតិអាមេរិក Patricia Highsmith ។ តារាសម្តែងដើរតួជា Tom Ripley – បុរសដែលអាចក្លែងបន្លំអ្នកដទៃ។ តួអង្គសម្លាប់អ្នកជំនួញអ្នកមានម្នាក់ ហើយរស់នៅជីវិតរបស់អ្នកនោះ។ ភាពយន្តនេះបញ្ចប់ដោយ Tom ត្រូវបានប្រាប់ថាមាននរណាម្នាក់ដែលគាត់ចង់ជួប គាត់ទៅបារនៅមាត់សមុទ្រដោយមិនដឹងថាប៉ូលីសកំពុងរង់ចាំ។ តែសែត New York Times បានធ្វើអត្ថាធិប្បាយថាតួនាទីនេះគឺ “ប៉ះនិងបង្ហាញការបញ្ចេញមតិយ៉ាងខ្លាំង” ។

អាចនិយាយយ៉ាងច្បាស់ថា អាឡាំងដណ្តើមតួនាទីជោគជ័យជាច្រើន។ គាត់បានធ្វើការជាមួយនាយកអឺរ៉ុបនាំមុខគេនៅពេលនោះដូចជា Luchino Visconti, Jean-Luc Godard, Jean-Pierre Melville, Michelangelo Antonioni ឬ Louis Malle ។ ជារឿយៗ អាឡាំងត្រូវបានសម្ដែងជាបុរសវ័យក្មេង ស្វាហាប់ និងមានទេពកោសល្យ ដែលសីលធម៌ត្រូវបានខូចបន្តិចម្តងៗ។ លោកមានភាពល្បីល្បាញដោយសាររូបភាពរបស់គាត់ជាគូស្នេហ៍ទន់ភ្លន់ឬវីរបុរសស្នេហា។

ក្នុងរយៈពេលជាង ៦០ឆ្នាំនៅក្នុងឧស្សាហកម្មភាពយន្តអាឡាំងគឺកិត្តិសព្ទល្បីល្បាញបំផុតនៅក្នុងប្រទេសបារាំង។ លោកបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងខ្សែភាពយន្ត និងភាពយន្តទូរទស្សន៍ជិត ៩០ ហើយត្រូវបានចាត់ថ្នាក់ដោយទស្សនាវដ្តីអន្តរជាតិជាច្រើនថា ជាខ្សែភាពយន្តដ៏ល្បីល្បាញមួយនៅក្នុងភាពយន្តរបស់បារាំង និងពិភពលោករួមមាន Rocco and His Brothers (1960), Plein Soleil (1960), L’។ Eclisse (1962), The Leopard (1963), Lost Command (1966)…

នៅឆ្នាំ២០១៧ លោកអាឡាំងបានប្រាប់សារព័ត៌មាន AFP ថា គាត់នឹងបំពេញតួនាទីមួយបន្ថែមទៀតហើយបន្ទាប់មកចូលនិវត្តន៍។ យ៉ាង​ណា​មិញ ភាពយន្ត​នោះ​មិន​ទាន់​បាន​ថត​នៅ​ឡើយ​ទេ។ ការបង្ហាញខ្លួនក្នុងខ្សែភាពយន្តថ្មីបំផុតរបស់គាត់គឺតួនាទីជាតួឯកក្នុងរឿង S Novym godom, mamy (ចេញផ្សាយក្នុងឆ្នាំ២០១២) ដោយអ្នកដឹកនាំរឿងជនជាតិរុស្សី Artyom Aksenenko ។

ជីវិតឯកជនពោរពេញដោយរឿងអាស្រូវ

អាឡាំងត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជា “និមិត្តសញ្ញាផ្លូវភេទ” ក្នុងយុវវ័យរបស់លោក។ ក្រៅ​ពី​តួនាទី​ដ៏​មាន​មន្ត​ស្នេហ៍ លោក​ក៏​មាន​ភាព​ល្បី​ល្បាញ​ក្នុង​វិស័យ​កម្សាន្ត​បារាំង។ នៅឆ្នាំ ១៩៥៩លោកអាឡាំងបានភ្ជាប់ពាក្យជាមួយសហតារា Romy Schneider ។ អ្នក​ទាំង​ពីរ​បាន​ជួប​គ្នា​ពេល​ថត​រឿង​ Christine។ នៅពេលជាមួយគ្នានោះ គាត់បានណាត់ជួបជាមួយតារាចម្រៀងអាឡឺម៉ង់ Christa Päffgen ហើយមានកូនជាមួយគ្នានៅឆ្នាំ ១៩៦២។ នៅពេលដែលនាងរ៉ូមី(Romy) បានដឹង នាងបានព្យាយាមកែប្រែទំនាក់ទំនងនេះ ប៉ុន្តែមិនបានសម្រេច។ នាងបានលុបចោលការភ្ជាប់ពាក្យនៅឆ្នាំ ១៩៦៣។ មួយឆ្នាំក្រោយមកអាឡាំង បានរៀបការជាមួយតារាម៉ូដែលគឺនាង Nathalie Barthélemy និងមានកូនប្រុសមួយរួមគ្នាម្នាក់ទៀត។ ជីវិតអាពាហ៍ពិពាហ៍របស់ពួកគេមានរយៈពេលត្រឹមតែ ៥ ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះក៏រលត់ទៅ។

ក្រោយពេលលែងលះ អាឡាំងមិនបានរៀបការម្តងទៀតទេ គឺបានត្រឹមតែរស់នៅជាមួយគូស្នេហ៍ផ្សេងទៀតប៉ុណ្ណោះ។ ពីឆ្នាំ ១៩៦៨ ដល់ឆ្នាំ ១៩៨៣គាត់បានរស់នៅជាមួយតារាសម្តែង Mireille Darc ។ នៅឆ្នាំ ១៩៨៧អាឡាំងបានចាប់ផ្តើមទំនាក់ទំនងជាមួយតារាម៉ូដែល Rosalie van Breemen ហើយមានកូនពីរនាក់ជាមួយគ្នាបន្ថែមទៀត។ នៅក្នុងទស្សនាវដ្ដី Vanity Fair លោក Anthony ដែលជាកូនប្រុសរបស់ប្តីប្រពន្ធតារាសំបូររឿងអាស្រូវរូបនេះបាននិយាយថា គាត់តែងតែវាយដំប្រពន្ធ និងកូនរបស់គាត់។ អាឡាំងក៏បានប្រាប់ Telegraph ថា គាត់បានទះកំផ្លៀងប្រពន្ធរបស់គាត់ម្តង។

តារា​សម្ដែង​រូប​នេះ​ក៏​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ការ​ស្លាប់​របស់​អង្គរក្ស Stevan Markovic។ នៅឆ្នាំ ១៩៦៨ Steven ត្រូវបានគេរកឃើញស្លាប់នៅក្នុងកន្លែងចាក់សំរាមក្នុងទីក្រុងប៉ារីស (ប្រទេសបារាំង) ។ បងប្រុសរបស់ Stevan បានប្រគល់សំបុត្រពីបងប្រុសរបស់គាត់ដែលបានស្លាប់ទៅប៉ូលីស។ នៅក្នុងសំបុត្រនោះ Stevan បានសរសេរថា “ប្រសិនបើខ្ញុំស្លាប់ ប្រាកដណាស់អាឡាំងនិងបងប្រុសរបស់គាត់គឺ Francois Marcantoni គឺជាពិរុទ្ធជន”។ យោងតាមកាសែត The Guardian ឧបទ្ទវហេតុនេះត្រូវបានល្បីល្បាញនៅក្នុងកាសែតក្នុងប្រទេសបារាំងថាជា “Markovic Affair” ។ នាយករដ្ឋមន្ត្រី​បារាំង​បច្ចុប្បន្ន​លោក Georges Pompidou ក៏​ត្រូវ​ប៉ូលិស​សង្ស័យ​ថា ​មាន​ជាប់​ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ករណីឃាតកម្ម​នេះដែរ នាគ្រានោះ។

លោក អាឡាំង និង​មនុស្ស​ទាំងនេះ ​ត្រូវ​បាន​គេ​សង្ស័យ​ថា ​ស្ថិត​ក្នុង​រង្វង់​ជំនាញ​ក្នុង​ការ​រៀបចំ​ពិធី​ជប់លៀង​សិច​ក្នុង​ចំណោម​អ្នកមាន​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង។ ករណី​នេះ​បាន​ឈាន​ដល់​ការ​បញ្ចប់​ជីវិត​នៅ​ពេល​ដែល​ប៉ូលិស​មិន​អាច​រក​ឃើញ​ភស្តុតាង។ ជន​សង្ស័យ​រួម​ទាំងអស់ រួមទាំង អាឡាំង មិន​ត្រូវ​បាន​ចោទ​ប្រកាន់ទោសនោះ​ទេ។ ពិរុទ្ធជនដែលបានសម្លាប់ Markovic មិនទាន់ត្រូវបានរកឃើញនៅឡើយទេ។ នៅឆ្នាំ ១៩៦៩ លោក អាឡាំងក៏ត្រូវបានកាត់ទោសឱ្យជាប់គុក ៤ ខែដោយតុលាការអ៊ីតាលីពីបទវាយប្រហារអ្នកកាសែតនៅក្នុងប្រទេសនោះ។

លោកអាឡាំងបាន​ធ្វើ​សេចក្តី​ថ្លែងការណ៍​ចម្រូងចម្រាស​ជាច្រើន​ដង​ក្នុង​សារព័ត៌មាន។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៣ នៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ជាតិរបស់បារាំង តារាសម្តែងបាននិយាយថា មនុស្សស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា “ប្រឆាំងនឹងធម្មជាតិ” ។ លោក​ថា លោក​មិន​ប្រឆាំង​នឹង​ការ​រៀបការ​ជាមួយ​មនុស្ស​ស្រឡាញ់​ភេទ​ដូច​គ្នា​ទេ ប៉ុន្តែ​មិន​យល់​ស្រប​នឹង​មនុស្ស​ទាំង​នេះ​ដែល​សុំ​កូន​ចិញ្ចឹម។ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ផងដែរ នៅលើកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ជាតិបារាំងអាឡាំងបានបង្កឱ្យមានភាពចម្រូងចម្រាសនៅពេលដែលគាត់បាននិយាយថា «ការទះកំផ្លៀងស្ត្រីបង្ហាញពីថ្នាក់របស់គាត់ជាសុភាពបុរស»។

យោងតាមកាសែត Japan Times លោក អាឡាំងបាននិយាយថា ជីវិតរបស់គាត់មានបីយ៉ាង៖ “ការប្រព្រឹត្ត ធ្វើរឿងឆោតល្ងង់ និងការចិញ្ចឹមកូន”។ លោកថ្លែងថា លោក​មិន​ខ្វល់​នឹង​ការ​រិះគន់​ពី​សាធារណជន​អំពី​របៀប​រស់នៅ​របស់​លោក​ឡើយ។ តារា​សម្ដែង​រូប​នេះ​បាន​បន្ត​ថា​៖ «​ខ្ញុំ​ស៊ាំ​នឹង​ ពាក្យ​ទាំង​នោះ​ហើយ អ្វី​ដែល​សំខាន់​គឺ​ពួកគេ​មិន​អាច​រក​ឃើញ​អ្វី​ក្នុង​អាជីព​សម្ដែង​របស់​ខ្ញុំ​ដើម្បី​រិះគន់»៕

នៅលើពិភពលោកគេទទួលស្គាល់លោក តាហ្គោ ជាជនជាតិអាស៊ីដំបូង ដែលឈ្នះរង្វាន់ណូបែលប៉ុណ្ណោះទេ ហើយក៏គ្មានជនជាតិអឺរ៉ុបដំបូងគេ ដែលសម្គាល់ភាពលេចធ្លោរក្នុងអក្សរសិល្ប៍ផងដែរ។ ចង់បញ្ជាក់ថា មានតែជនជាតិអាស៊ីទេ ដែលបានពានរង្វាន់ណូបែលផ្នែកអក្សរសាស្រ្តនៅក្នុងកម្មវិធី(មាសស៊ុយអែត)ណូបែលសកលលោក។

លោក តាហ្គោ(១៨៦១-១៩៤១)មានភាពល្បីល្បាញលើពិភពលោកជាកវីដ៏អស្ចារ្យ និងជាតួអង្គវប្បធម៌ដ៏ឆ្នើមរបស់មនុស្សជាតិ។ កវីតាហ្គោ បានសរសេរកំណាព្យជាច្រើនប្រភេទ ចាប់ពីកំណាព្យខ្លីៗ រឿងខ្លី រឿងប្រលោមលោក រឿងល្ខោន តន្ត្រី…ជាដើមលើពិភពលោកគេទទួលស្គាល់ថា ជាជនជាតិអាស៊ីដំបូងដែលឈ្នះរង្វាន់ណូបែលផ្នែកអក្សរសាស្ត្រ។

លោក តាហ្គោ កើត និងចំរើនវ័យធំធាត់ក្នុងគ្រួសារបញ្ញវន្តម្នាក់ នៅទីក្រុង Kolkata រដ្ឋ West Bengal ប្រទេសឥណ្ឌា។ ដើមឡើយលោកបានតែងកំណាព្យ និងការបកប្រែពន្យល់ខ្លឹមសារកំណាព្យរបស់លោក បានូសីនបា នៅពេលដែលគាត់មានអាយុត្រឹមតែ ៨ ឆ្នាំ ។ បន្ទាប់ពីលោកបានហ្វឹកហាត់តែងបញ្ចូលមន្តវិជ្ជាការជាហេតុនាំឱ្យមនុស្សពេញវ័យចាប់ផ្តើមអានកំណាព្យរបស់លោក។

កវីមាស(តាហ្គោ)ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាទំនាក់ទំនងរវាងវប្បធម៌បូព៌ា និងវប្បធម៌លោកខាងលិច។  នៅក្នុងកំណាព្យទាំងនិម្មិត និងប្រាកដនិយមតាហ្គោបានផ្លាស់ប្តូរព្រលឹងមនុស្សពីទិដ្ឋភាពនៃជីវិតទៅ ជាទិដ្ឋភាពដ៏ពិសិដ្ឋ ពីទីនោះដោយដឹងពីរបៀបស្រឡាញ់មនុស្ស ដឹងពីរបៀបការពារភាពស្រស់ស្អាត និងសេចក្តីសប្បុរស។

កវីលើកកម្ពស់ស្ត្រី

នៅក្នុងកេរដំណែលកំណាព្យរបស់តាហ្គោបានបន្សល់ទុកនូវកំណាព្យជាង១០០០វគ្ត្រូវបានគេប្រមូលមកចងក្រងជាសៀវភៅតាមអត្ថន័យខ្លឹមសារមាន៥០ក្បាល។ បុរសម្នាក់ឈ្មោះហ្គីតាចានចាលី (Gitanjali )បានប្រឹងប្រែងប្រមូលកំណាព្យដ៏ល្បីល្បាញបំផុតដាក់ទៅគណកម្មាធិការពានរង្វាន់ណូបែល ផ្នែកអក្សរសាស្ត្រក្នុងឆ្នាំ១៩១៣។ នេះគឺជាការប្រមូលកំណាព្យដែលរួមបញ្ចូលកំណាព្យជាច្រើនអំពីជីវិតប្រចាំថ្ងៃ សាសនា និងទស្សនវិជ្ជា ប៉ុន្តែងាយស្រួលយល់ ងាយយល់,កំណាព្យវាយប្រហារទិតៀនមានសព្វសំណេរ។ នៅពេលនោះ ការប្រមូលកំណាព្យត្រូវបានចាត់ទុកថាជានិមិត្តសញ្ញាដ៏អស្ចារ្យដែលរួមបញ្ចូលគ្នានូវប្រភពសំខាន់ៗពីរនៃអាស៊ី និងអឺរ៉ុប។សូមបញ្ជាក់ថា ឥណ្ឌាមានកវី២រូបដែលទទួលពានរង្វាន់ណូបែលជាង៥សតវត្សនោះមាន តាហ្គោនិងទី២ កាលីដាសាដែលអាម៉ាហ្សាឌៀញូវបានចុះផ្សាយរួចមកហើយ។

កវី តាហ្គោមិន​ត្រឹម​តែ​ស្គាល់​ថា ​ជា​អ្នក​សិល្បៈ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ គាត់​ក៏​ត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់​ថា​ជា​អ្នក​អប់រំ និង​ជា​វាគ្មិន​អធិប្បាយ​ល្បីសុះសាយលើចក្រវាឡផង​ដែរ។ ក្នុងអំឡុងពេលលោកមានជីវិត លោកបានធ្វើជាវាគ្មិនបានជាង៣០ប្រទេសនិយាយនៅលើទ្វីបចំនួនប្រាំ។

នៅក្នុងកំណាព្យរបស់កវីរូបនេះ តែងតែសរសើរភាពស្រស់ស្អាត សរសើរមនុស្សសាមញ្ញបំផុត ការងារសាមញ្ញបំផុត។ នៅលើប្រធានបទជាច្រើន យើងឃើញកវី តាហ្គោសរសេរយ៉ាងច្រើនអំពីស្នេហា ជាពិសេសការសរសើរស្ត្រី។ ស្ត្រីប្រៀបដូចជាចំណុចគាំទ្រមួយ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យព្រលឹងរបស់កវីមានជីវិតឡើងខ្ពស់។ លោកបញ្ជាក់ថា សេចក្តីស្រឡាញ់របស់លោកចំពោះភាពស្រស់ស្អាត និងសេចក្តីស្រលាញ់ចំពោះមនុស្ស៕